پله برقی راه پله سیاری هست که عمل انتقال مسافر را به بالا و پایین انجام می دهد. این وسیله در کل دنیا و در مکانهای فاقد آسانسور قابل استفاده است. این مکان‌ها می تواند مراکز خرید، فرودگاه ها ، مراکز تجاری و ... باشد. پله برقی‌ها برای جابجایی افراد ظرفیت زیادی دارند. از آنها جهت هدایت مردم به مکآن‌های خاص که مدنظر کارفرماست می توان استفاده کرد. نوع سرپوشیده آن نیز برای بیرون از فضاهای بسته وجود دارد. پله برقی و پیاده رو برقی نیروی لازم برای حرکت را از موتورهایی که سرعت یکنواختی (۰٫۳ تا ۰٫۶ متر بر ثانیه) را ایجاد می کنند به دست می آورند. حداکثر زاویه نصب پله برقی برای ارتفاع 18 متر نسبت به افق 30 درجه در نظر گرفته می شود.
فردی به نام چارلز دی سیبرگ، از کارمندان شرکت آسانسور اوتیس مخترع پله برقی بوده است. وی کلمه پله برقی را ابداع نمود که ترکیبی از دو کلمه ESCALA (در لاتین به معنای پله‌ها) و ELEVATOR (به معنایآسانسور) می باشد. با اینکه پیشرفت‌های زیادی در جهت تکمیل این اختراع از ابتدای تولد تا به امروز صورت گرفته، طراحی ای که سیبرگ انجام داد هنوز هم پایه و اساس ساخت پله برقی محسوب می شود. این دستگاه را دو پلتفرم بالا و پایین تشکیل می دهد که با استفاده از یک خرپا به هم متصل‌اند. خرپا دو چرخ محرک دارد که تعدادی پله تاشو را به شکل یک حلقه به حرکت در می‌آورند. خرپا همچنین حفاظ و دو نوار دستگیره دارد که سرعت هماهنگ با سرعت حرکت پله‌ها دارد.
پلتفرم بالا و پایین
این دو پلتفرم، محل جایگیری ، قسمت‌های منحنی حفاظ، موتور، گیربکس و پله‌ها هستند. پلتفرم بالا موتور محرک و تجهیزات مربوطه و گیربکس اصلی را شامل می شود. چرخ‌ها و تجهیزات لازم جهت بازگشت پله به مبدأ در پلتفرم پائینی جای گرفته‌اند. . این دو بخش همچنین باعث استحکام بالا و پائین خرپا می شوند. یک سینی و یک صفحه شانه ای نیز در پلتفرم‌ها وجود دارد. سینی مذکور برای ایستادن مسافرین پیش از سوار شدن به پله‌هاست. این سینی به شکلی تعبیه می شود که متخصصان نصب و تعمیر به آن دسترسی دارند. صفحه شانه ای قسمت مابین پلتفرم و پله های متحرک است. وجه تسمیه آن به خاطر شانه‌هایی است که در لبه‌های رو به پله آن وجود درد.
خرپا یک قسمت فلزی و میان تهی است که باعث اتصال پایین و بالای پله برقی به هم می شود. این سازه از دو قسمت تشکیل شده که از طریق مهارهای میانی از قسمت پایین تا بالا محکم شده‌اند. دو بخش انتهایی خرپا به پلتفرم‌های پائین و بالا اتصال دارند و این پلتفرم‌ها به‌واسطه بست هایی فولادی و یا با استفاده از بتن ریزی به طبقات اتصال پیدا می کنند. خرپا همچنین حفاظ ها در قسمت پایین و بالا را به هم متصل می کند.
هدایت کننده‌ها
هدایت‌کننده‌ها تشکیل‌دهنده یک سیستم هدایتگر در داخل خرپا هستند که باعث حفظ زنجیر پله‌ها در مسیرهای خود می‌شوند و از این طریق حرکت مداوم و پیوسته پله‌ها در یک مسیر حلقوی را تضمین می‌کنند. در این سیستم دوچرخ هدایت‌کننده تعبیه‌شده است. یکی از این‌ها با نام چرخ پله برای چرخ‌های قسمت جلوئی پله‌ها و دومی با نام چرخ کشنده برای چرخ‌های عقبی پله‌ها. موقعیت نسبی این چرخ‌ها عامل قرارگیری پله‌ها در طول مسیر خرپا پس از خروج از صفحه شانه پائین به‌صورت یک راه پله است. در طول مسیر خرپا، این چرخ‌ها بیشترین فاصله را از هم دارند که باعث ایجاد زاویه 90 درجه‌ای بین پله‌ها می‌شود. این چرخ‌ها در قسمت پایین و بالای مسیر به هم نزدیک می‌شوند و چرخ‌های جلو و عقبی پله‌ها در یک امتداد قرار می‌گیرند. این وضعیت باعث می‌شود که پله‌ها به شکل صفحات تخت در مجاورت هم قرار گیرند. بنابراین به سهولت قادرند بعد از حرکت در یک مسیر حلقوی به مبدأ بازگردند. هدایت‌گرها باعث عبور پله‌ها از مسیر زیر خرپا می‌شوند تا مجدداً به ابتدای مسیر برسند. در این حالت چرخ‌های هدایتگر از هم فاصله گرفته و سطح پله‌ها مجدداً به‌صورت یک پله با زاویه 90 درجه درمی‌آید. این سیکل حرکتی بارها تکرار می‌شود.
پله‌ها:
خود پله‌ها جامدند و به شکل یک‌تکه و در طی عملیاتی بنام دایکاست از جنس آلومینیوم تولید می‌شوند. ممکن است با کشیدن یک روکش لاستیکی بر روی آنها از لغزش مسافرین تا حد امکان جلوگیری شود. همچنین احتمال دارد که یک خط نشانگر به رنگ زرد برای مشخص کردن لبه‌های پله اضافه شود. تعبیه لبه‌های دیواره و کف پله به‌صورت عاج دار هست که با عاج‌های صفحه شانه‌ای در بالا و پائین پلتفرم جفت می‌شوند. اتصال پله‌ها توسط یک زنجیر فلزی صورت می‌گیرد.
آینده صنعت پله‌برقی
در سال‌های اخیر در امر تولید پله‌برقی نوآوری‌های متنوعی شکل گرفته است. از جمله پله‌برقی مارپیچی و یا پله‌برقی ویلچربر که این‌ها هم‌زمان با پیشرفت صنعت و تغییر تقاضای بازار صورت گرفته و تداوم خواهد یافت.
فردی به نام چارلز دی سیبرگ، از کارمندان شرکت آسانسور اوتیس مخترع پله برقی بوده است. وی کلمه پله برقی را ابداع نمود که ترکیبی از دو کلمه ESCALA (در لاتین به معنای پله‌ها) و ELEVATOR (به معنایآسانسور) می باشد. با اینکه پیشرفت‌های زیادی در جهت تکمیل این اختراع از ابتدای تولد تا به امروز صورت گرفته، طراحی ای که سیبرگ انجام داد هنوز هم پایه و اساس ساخت پله برقی محسوب می شود. این دستگاه را دو پلتفرم بالا و پایین تشکیل می دهد که با استفاده از یک خرپا به هم متصل‌اند. خرپا دو چرخ محرک دارد که تعدادی پله تاشو را به شکل یک حلقه به حرکت در می‌آورند. خرپا همچنین حفاظ و دو نوار دستگیره دارد که سرعت هماهنگ با سرعت حرکت پله‌ها دارد.
پلتفرم بالا و پایین
این دو پلتفرم، محل جایگیری ، قسمت‌های منحنی حفاظ، موتور، گیربکس و پله‌ها هستند. پلتفرم بالا موتور محرک و تجهیزات مربوطه و گیربکس اصلی را شامل می شود. چرخ‌ها و تجهیزات لازم جهت بازگشت پله به مبدأ در پلتفرم پائینی جای گرفته‌اند. . این دو بخش همچنین باعث استحکام بالا و پائین خرپا می شوند. یک سینی و یک صفحه شانه ای نیز در پلتفرم‌ها وجود دارد. سینی مذکور برای ایستادن مسافرین پیش از سوار شدن به پله‌هاست. این سینی به شکلی تعبیه می شود که متخصصان نصب و تعمیر به آن دسترسی دارند. صفحه شانه ای قسمت مابین پلتفرم و پله های متحرک است. وجه تسمیه آن به خاطر شانه‌هایی است که در لبه‌های رو به پله آن وجود درد.
خرپا یک قسمت فلزی و میان تهی است که باعث اتصال پایین و بالای پله برقی به هم می شود. این سازه از دو قسمت تشکیل شده که از طریق مهارهای میانی از قسمت پایین تا بالا محکم شده‌اند. دو بخش انتهایی خرپا به پلتفرم‌های پائین و بالا اتصال دارند و این پلتفرم‌ها به‌واسطه بست هایی فولادی و یا با استفاده از بتن ریزی به طبقات اتصال پیدا می کنند. خرپا همچنین حفاظ ها در قسمت پایین و بالا را به هم متصل می کند.
هدایت کننده‌ها
هدایت‌کننده‌ها تشکیل‌دهنده یک سیستم هدایتگر در داخل خرپا هستند که باعث حفظ زنجیر پله‌ها در مسیرهای خود می‌شوند و از این طریق حرکت مداوم و پیوسته پله‌ها در یک مسیر حلقوی را تضمین می‌کنند. در این سیستم دوچرخ هدایت‌کننده تعبیه‌شده است. یکی از این‌ها با نام چرخ پله برای چرخ‌های قسمت جلوئی پله‌ها و دومی با نام چرخ کشنده برای چرخ‌های عقبی پله‌ها. موقعیت نسبی این چرخ‌ها عامل قرارگیری پله‌ها در طول مسیر خرپا پس از خروج از صفحه شانه پائین به‌صورت یک راه پله است. در طول مسیر خرپا، این چرخ‌ها بیشترین فاصله را از هم دارند که باعث ایجاد زاویه 90 درجه‌ای بین پله‌ها می‌شود. این چرخ‌ها در قسمت پایین و بالای مسیر به هم نزدیک می‌شوند و چرخ‌های جلو و عقبی پله‌ها در یک امتداد قرار می‌گیرند. این وضعیت باعث می‌شود که پله‌ها به شکل صفحات تخت در مجاورت هم قرار گیرند. بنابراین به سهولت قادرند بعد از حرکت در یک مسیر حلقوی به مبدأ بازگردند. هدایت‌گرها باعث عبور پله‌ها از مسیر زیر خرپا می‌شوند تا مجدداً به ابتدای مسیر برسند. در این حالت چرخ‌های هدایتگر از هم فاصله گرفته و سطح پله‌ها مجدداً به‌صورت یک پله با زاویه 90 درجه درمی‌آید. این سیکل حرکتی بارها تکرار می‌شود.
پله‌ها:
خود پله‌ها جامدند و به شکل یک‌تکه و در طی عملیاتی بنام دایکاست از جنس آلومینیوم تولید می‌شوند. ممکن است با کشیدن یک روکش لاستیکی بر روی آنها از لغزش مسافرین تا حد امکان جلوگیری شود. همچنین احتمال دارد که یک خط نشانگر به رنگ زرد برای مشخص کردن لبه‌های پله اضافه شود. تعبیه لبه‌های دیواره و کف پله به‌صورت عاج دار هست که با عاج‌های صفحه شانه‌ای در بالا و پائین پلتفرم جفت می‌شوند. اتصال پله‌ها توسط یک زنجیر فلزی صورت می‌گیرد.
آینده صنعت پله‌برقی
در سال‌های اخیر در امر تولید پله‌برقی نوآوری‌های متنوعی شکل گرفته است. از جمله پله‌برقی مارپیچی و یا پله‌برقی ویلچربر که این‌ها هم‌زمان با پیشرفت صنعت و تغییر تقاضای بازار صورت گرفته و تداوم خواهد یافت.
پله برقی گونه‌ای نقاله جابجایی است که برای جابجا کردن افراد به‌کار می‌رود. پله برقی ازپله‌های به‌هم‌پیوسته‌ای تشکیل شده که به حالت افقی می‌مانند و برای بالا و پایین بردن افراد استفاده می‌شود.پله برقی یک چرخه تکرارشونده از پله‌های در گردش است، که در آن پله‌های بازگشتی در زیر پله‌های بالایی پنهان شده‌اند. وزن پله‌های پنهان با وزن پله‌های آشکار موازنه و برابری می‌کند، بنابراین موتور پله برقی بایستی تنها وزن افراد روی پله برقی را (که در حال بالا یا پایین رفتن هستند) تحمل کند.پله های برقی از نظر کاربردی به ۳دسته semi out door -indoor- out door تقسیم میگردد که به ترتیب در محیط آزاد(بیرون از ساختمان) ، محیط بسته(داخل ساختمان) و نیمه بسته(پل های عابر پیاده) استفاده می گردند.پله های مکانهای عمومی به صورت heavy duty طراحی می گردد که همان پله های معمولی تقویت شده میباشند که برای کار در شرایط دشوار طراحی می گردند. پله های برقی معمولا در دو زاویه ۳۰و ۳۵ درجه طراحی میگردند البته در مکانهای مسطح ۰ تا ۱۲ درجه هم تولید میگردد که به آنها راهروی متحرک یا auto walk می گویند. مزایای زیادی برای پله‌های برقی می‌توان برشمرد. با وجود اشغال فضایی تقریبا همسان با پلکان معمولی، یک پله برقی می‌تواند شمار زیادی از افراد را جابجا کند. در صورت رعایت قانون باز گذاشتن سمت چپ برای راه‌روندگان در پله برقی، این پله‌ها می‌توانند جابجایی بسیار سریع افراد را میسر کنند. قیمت پله های برقی نسبت به ارتفاع کف تا کف جابجایی تعیین می گردد.آمارها نشان می‌دهد که در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۴ تعداد ۳۰ هزار پله برقی وجود داشت و در آن کشور هر ساله ۹۰ میلیارد جابجایی افراد بر روی این پله‌ها انجام می‌گیرد.
جهت اطلاع از قیمت پله برقی و لیست تولیدکنندگان پله برقی به سایت صنعت ساختمان.آی آر مراجعه نمایید
منبع:صنعت ساختمان.آی آر